TİB'e zararlı içeriklere erişimi engelleme yetkisi

Yaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden bir veya bir kaçına bağlı olarak hakim veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, Başbakanlık veya Bakanlıkların talebi üzerine Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB) tarafından içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verebilecek.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Gençlik ve Spor Bakanlığı, internet suçları, İGDAŞ'ın özelleştirilmesi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi kurulması, Kızılay ve Yeşilay ile ilgili düzenlemeleri içeren "Torba Kanun" teklifin görüşmeleri sürüyor.

Kabul edilen 17. maddeye göre, yaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden bir veya bir kaçına bağlı olarak hakim veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, Başbakanlık veya milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması ile ilgili Bakanlıkların talebi üzerine TİB tarafından internet ortamında yer alan yayınla ilgili olarak içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verilebilecek.

Karar, Başkanlık tarafından derhal erişim sağlayıcılara ve ilgili içerik ve yer sağlayıcılara bildirilecek. İçerik çıkartılması veya erişimin engellenmesi kararının gereği, derhal ve en geç kararın bildirilmesi anından itibaren 4 saat içinde yerine getirilecek. Söz konusu içerikler çıkarılıncaya kadar erişimin engellenmesi tedbirine devam edilecek.

Başbakanlık veya ilgili Bakanlıkların talebi üzerine Başkanlık tarafından verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı, Başkanlık tarafından, 24 saat içinde sulh ceza hakiminin onayına sunulacak. Hakim, kararını 48 saat içinde açıklayacak; aksi halde, karar kendiliğinden kalkacak.

Bu madde kapsamında verilen erişimin engellenmesi kararları, ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm, ile ilgili olarak içeriğe erişimin engellenmesi yöntemiyle verilecek. Ancak, teknik olarak ihlale ilişkin içeriğe erişimin engellenmesi yapılamadığı veya ilgili içeriğe erişimin engellenmesi yoluyla ihlalin önlenemediği durumlarda, internet sitesinin tümüne yönelik olarak erişimin engellenmesi kararı verilebilecek.

Bu madde kapsamındaki suça konu internet içeriklerini oluşturan ve yayanlar hakkında Başkanlık tarafından, Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulacak. Bu suçların faillerine ulaşmak için gerekli olan bilgiler içerik, yer ve erişim sağlayıcılar tarafından hakim kararı üzerine adli mercilere verilecek. Bu bilgileri vermeyen içerik, yer ve erişim sağlayıcıların sorumluları, fiil daha ağır cezayı gerektiren başka bir suç oluşturmadığı takdirde, 3 bin günden 10 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılacak.

Verilen içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararın gereğini yerine getirmeyen erişim sağlayıcılar ile ilgili içerik ve yer sağlayıcılara 50 bin liradan 500 bin liraya kadar idari para cezası verilecek. Ayrıca, içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararının uygulanmaması sonucunda devlet veya kişiler zarara uğramış ise, zararın niteliği ve derecesine göre Başkanlığın talebi üzerine Kurum tarafından yetkilendirmenin iptaline de karar verilebilecek.

"Bu konuda boşluk var"

Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, madde üzerinde yaptığı açıklamada, Anayasa Mahkemesi'nin, bu yönde çıkarılan kanunu iptal ettiğini anımsattı.

Mahkemenin gerekçeli kararında, ulusal güvenliği ilgilendiren konuya TİB'in karar veremeyeceğini, ilgili birimin veya bakanlıkların karar vermesi gerektiği ve erişimin engellenmesinin aşamalı olarak yapılması gerektiğinin ifade edildiğini aktaran Elvan, bu doğrultuda düzenlemenin yapıldığını kaydetti.

Maddede yer alan ifadelerin tamamının Anayasa'nın 22. maddesinden alındığını vurgulayan Elvan, "Şu anda bu konuda bir boşluk var. Dünyadaki uygulamalara baktığımızda ulusal güvenlikle ilgili her konuda kısıtlayıcı bir durum söz konusu. Birçoğunda mahkeme kararı olmaksızın uygulama yapılıyor ama biz her halükarda mahkeme kararını arıyoruz" diye konuştu.

Tedrici bir uygulama getirildiğini belirten Elvan, "Sosyal medyada bir mesaj atılmışsa öncelikle sadece o mesajın silinmesi sağlanacak" dedi.

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Gençlik ve Spor Bakanlığı, internet suçları, Sağlık Bilimleri Üniversitesi kurulması, Kızılay ve Yeşilay ile ilgili düzenlemeleri içeren "Torba Kanun" teklifinin 3 maddesi daha kabul edildi.

Kabul edilen maddelere göre, maliklerinin mülkiyet hakkının kullanılmasının engellenmemesi, can ve mal güvenliği bakımından gerekli önlemlerin alınması kaydıyla, kamu yararına dayalı olarak tünel sistemleri de yapılabilecek. Taşınmazların mülkiyet hakkının kullanımının engellenmemesi halinde, taşınmazlara ilişkin herhangi bir kamulaştırma yapılmayacak. Taşınmaz sahiplerine bu işlemler nedeniyle kamulaştırma, tazminat ve benzeri nam altında herhangi bir ücret ödenmeyecek.

Türkiye Kızılay Derneği'nin, afet yönetimi ve yardımları, barınma, beslenme, sosyal yardımlar, toplumu bilinçlendirme, ulusal ve uluslararası insancıl hukuk ve uluslararası Kızılay-Kızılhaç hareketi faaliyetleri, savaş ve olağanüstü hallerdeki görevler ile kan, sağlık, göç ve mülteci hizmetlerini (sığınmacı hizmetleri dahil) yerine getirilmesine yönelik görevler kapsamında yapılan teslim ve hizmetler; derneğin ulusal ve uluslararası işbirlikleri, uluslararası mensubiyet ve üyelikleri, Birleşmiş Milletler'e bağlı kurum ve kuruluşlar ile uluslararası akreditasyonu olan yardım kuruluşlarıyla yürütülen insani yardım faaliyetleri kapsamındaki teslim ve hizmetleri KDV'den istisna olacak.

Yaşam hakkı ile kişilerin can ve mal güvenliğinin korunması, milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması, suç işlenmesinin önlenmesi veya genel sağlığın korunması sebeplerinden bir veya bir kaçına bağlı olarak hakim veya gecikmesinde sakınca bulunan hallerde, Başbakanlık veya Bakanlıkların talebi üzerine TİB tarafından içeriğin çıkarılması veya erişimin engellenmesi kararı verebilecek.

Karar, 24 saat içinde sulh ceza hakiminin onayına sunulacak; hakim, kararını 48 saat içinde açıklayacak; aksi halde, karar kendiliğinden kalkacak

"Mülkiyet hakkının kullanımı engelleniyor"

CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli, kamulaştırmaya ilişkin maddenin mülkiyet hakkının kullanımını engellediğini, taşınmaz malın değerini düşürdüğünü savundu.

Kamulaştırmaya ilişkin herhangi bir ödeme yapılmayacak olmasının da anlaşılır olmadığını söyleyen Türeli, maddenin tekliften çıkarılması gerektiğini öne sürdü.

CHP Denizli Milletvekili Adnan Keskin'in "Rıza Sarraf'ın adamı Abdullah Happani el konulan paralarının faizini Kızılay'a bağışladı mı?" sorusu üzerine Kızılay Başkanvekili Nihat Adıgüzel, mevzuatları gereği kimin bağış yaptığını bilemediklerini, bu bağışa ilişkin makbuzun basına sızdırılmasıyla böyle bir bağışın olduğunu fark ettiklerini belirtti.

Bağışın 55 bin lira civarında olduğunu kaydeden Adıgüzel, "Maalesef bağış mevzuatına göre hesaplarımıza intikal eden bağışları iade etmek gibi bir lüksümüz yok, mevzuatımızda böyle bir düzenleme yok" dedi.

Adıgüzel, Isparta Kan Merkezi Müdürü'nün siyasi içerikli, devlet ricaline yakışmayacak "tweet"ler atması nedeniyle soruşturma geçirdiğini ve görevden alındığını söyledi.

CHP Mersin Milletvekili Vahap Seçer'in Kızılay'ın yapılan bağışların kaynağının ahlaki olup olmadığını sorgulaması gerektiği yönündeki sözleri üzerine Adıgüzel, "Bu güne kadar bir bağışın kaynağının ahlaki yönünü araştıracak bir bağışla karşılaşmadık. Bu yönde mevzuatımızda bir çalışma yapabiliriz" diye konuştu.

MHP Manisa Milletvekili Erkan Akçay, "Kızılay, maden sodası şişelerde 'Türk' ibaresini neden çıkarttı?" sorusuna ise Adıgüzel, "Bizim adımız Türk Kızılayı. Tasarımcı, şişenin etiketinde daha güzel algılanması için bir tasarım yaptı. Kapakta Türk Kızılayı yazmaya devam ediyor" yanıtını verdi.

Muhalefet milletvekilleri, KDV istisnası kapsamına Darülaceze, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği gibi kuruluşların da dahil edilmesi gerektiğini söylediler.

"17-25 Aralık darbe teşebbüsüdür"

Orman ve Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, Kızılay faaliyetlerinin her türlü takdirin üzerinde olduğunu, daha çok hizmet yapabilmek için istisna istediğini kaydetti.

Eroğlu'nun, "17-25 Aralık bir darbe teşebbüsüdür" ifadesi komisyonda kısa süre tartışma yarattı. CHP Ankara milletvekili İzzet Çetin, "17-25 Aralık darbeymiş, gel de külahıma anlat" dedi.

CHP İzmir Milletvekili Musa Çam, "Para kasaları, para sayma makineleri de mi darbe?" diye sordu.

MHP Manisa Milletvekili Erkan Açay, "17-25 Aralık iftara, düzmece, montaj değil. Bunlara darbe demek mümkün değil. Bunlar sandıkta değil mahkemede yargılanacak" ifadelerini kullandı.

AK Parti milletvekilleri de 17-25 Aralık'la ilgili yargının karar verdiğini anımsattılar.

Teklifin 8 ve 9. maddesinin kabul edilmesinin ardından diğer maddeler atlanarak 17. madde görüşüldü.

İnternetle ilgili 17. maddenin kabul edilmesinin ardından Komisyon Başkanı, AK Parti Manisa Milletvekili Recai Berber, çalışmalara yarın devam etmek üzere toplantıyı kapattı.