ERKEN EMEKLİLİK ŞARTLARI: Erken emeklilik şartları nelerdir? Bir yıl erken emekli olma şartları ne?
3 Mart 2023’te Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) kanunu, milyonlarca çalışanın erken emeklilik şartlarını yerine getirerek emekli olmasına olanak tanıdı. Ancak bu kanun, yalnızca yaş kriterini henüz sağlamayan fakat prim gününü ve sigortalılık süresini dolduran çalışanlar için geçerlidir. Peki, Erken emeklilik için hangi şartları sağlamak gerekir?
Erken emeklilik hakkından yararlanmak isteyenler, öncelikle işverenleriyle olan iş sözleşmelerini sonlandırmak zorundadır. Bu şart, EYT kapsamında emekli maaşı alabilmenin temel adımlarından biridir. Aynı zamanda, sigorta başlangıç tarihi, ödenen prim gün sayısı ve yaş gibi unsurlar da erken emeklilik şartları arasında önemli yer tutmaktadır.
ERKEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
Erken emeklilik şartları hakkında bilgi vermeden önce, Türkiye’deki sigorta sistemine dair kısa bir açıklama yapmak faydalı olacaktır. Türkiye’de çalışanlar üç farklı sigorta koluna tabidir:
-
4A (SSK): Özel sektör çalışanlarını kapsar.
-
4B (Bağ-Kur): Kendi işini yapanlar, esnaflar ve serbest meslek sahiplerini kapsar.
-
4C (Emekli Sandığı): Devlet memurları, kadrolu çalışanlar ve muhtarlar bu grupta yer alır.
Her bir sigorta grubuna ait erken emeklilik şartları farklıdır. Ancak genel olarak;
-
Sigortalı olarak işe giriş tarihi,
-
Ödenen prim gün sayısı,
-
Sigortalılık süresi,
-
Kadınlar için doğum borçlanması, erkekler için askerlik borçlanması gibi avantajlar,
erken emeklilikte belirleyici unsurlar arasındadır. Özellikle EYT yasası ile birlikte işe giriş tarihi 8 Eylül 1999 ve öncesi olanlar yaş şartı aranmadan emekli olma hakkı kazanmıştır. Bununla birlikte, bu kişilerin de prim gün sayısını ve sigortalılık süresini tamamlamaları gerekmektedir.
KADINLARDA ERKEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
Kadınlar için erken emeklilik şartları, erkeklere göre bazı farklılıklar içermektedir. Kadın çalışanlar, sigorta başlangıcından sonraki doğumlarını borçlanarak erken emekli olma hakkı kazanabilirler. Her doğum için 2 yıl, toplamda 3 çocuk için 6 yıl (2160 gün) borçlanma hakkı verilmektedir.
Eskiden yalnızca 2 çocuk için geçerli olan doğum borçlanması, yeni düzenlemelerle birlikte 3 çocuğa çıkarılmış ve böylece kadınlara daha avantajlı erken emeklilik şartları sağlanmıştır. Bu sayede kadınlar, çalışmadıkları dönemleri borçlanarak prim gün sayılarını artırabilirler.
4B (Bağ-Kur) kapsamındaki kadınlar için de doğum borçlanması imkânı getirilmiş, erken emeklilik şartları genişletilmiştir.
ENGELLİ ERKEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?
Engelli bireyler için erken emeklilik şartları, maluliyet durumu ve çalışma geçmişine göre belirlenmektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından onaylanan raporla birlikte %60 ve üzeri iş gücü kaybı olan bireyler malulen emekli olabilirler.
Engelli bireylerin erken emeklilik şartları şunlardır:
-
En az 10 yıllık sigorta süresi,
-
En az 1800 gün uzun vadeli sigorta primi ödemesi,
-
Maluliyetin, sigorta başlangıcından sonra ortaya çıkması,
-
Sigortalılık süresinin sonlandırılması gerekmeden başvuru yapılabilmesi.
